Vị linh mục dòng Tên lập bản đồ hiện đại về vật chất tối

Nhà nghiên cứu và linh mục dòng Tên Adam Hincks đã chia sẻ về năng lực của siêu máy tính tại Ðại học Toronto (Canada), cũng như nỗ lực lập bản đồ vật chất tối và giải mã những bí ẩn của vũ trụ.

Đối với linh mục Hincks, sự hiểu biết về vũ trụ luôn cần được mở rộng, và dự án vẽ bản đồ vật chất tối do cha dẫn đầu góp phần khám phá những bí ẩn đó.

Cuộc khủng hoảng được giải trừ

Ngành vũ trụ học đang gặp khủng hoảng. Vài năm trước, các nhà nghiên cứu bắt đầu tiến hành những đo đạc mang đến kết quả không nhất trí với hiểu biết lâu nay của nhân loại về giả thuyết vũ trụ đang giãn nở, tức đi ngược lại Thuyết tương đối của Albert Einstein. Những câu hỏi được đặt liên quan đến tốc độ vũ trụ đang tăng trưởng, cũng như cách thức các cụm thiên hà và vật chất tối được phân phối. Trong đó, vật chất tối là dạng vật chất vô hình, bí ẩn và được cho “keo dính” kết nối vũ trụ với nhau. Nếu những số liệu trong các báo cáo mới là chính xác, giới khoa học cần thêm một số giả thuyết mới. Tuy nhiên, những nhà vũ trụ học đang lo lắng đã thở dài nhẹ nhõm khi biết về sự hiện diện của bản đồ mới liên quan đến vật chất tối. Đây là công trình của một đội ngũ các nhà khoa học quốc tế, bao gồm một số thành viên của Đại học Toronto (Canada). Dựa trên các đo đạc của đài thiên văn Atacama (Chile), bản đồ cho thấy mọi thứ, từ các cụm thiên hà, vật chất tối đang kết nối chúng với nhau và những khoảng trống ở giữa.

“Trong khoa học, bạn không bao giờ muốn chỉ tin vào các phương trình. Bạn muốn có mặt ở ngoài kia và kiểm tra. Và đó là điều chúng tôi có thể làm được, với độ chính xác tuyệt vời”, theo linh mục Adam Hincks, một trong những nhà khoa học tham gia dự án và là Giáo sư Trợ lý của Đại học Toronto. Cha Hincks giải thích đây là bản đồ về những cấu trúc lớn nhất của vũ trụ. Nếu tính theo bình diện vũ trụ, các ngôi sao, hành tinh và thậm chí cả thiên hà đều khá nhỏ bé. Khi chúng ta thu nhỏ mọi thứ và nhìn bao quát cả vũ trụ, chỉ có thể thấy được những đốm nhỏ, chính là các cụm thiên hà và vật chất tối.

Bản đồ vật chất tối

Làm sao lập được bản đồ vật chất tối?

Vị Giêsu hữu giải thích chỉ khoảng 15% số vật chất của vũ trụ làm từ các nguyên tử, như sao, thiên hà…Phần còn lại là vật chất tối, chỉ dạng vật chất không phát tán hoặc hấp thu hoặc tản ra ánh sáng. Vì thế, con người không thể nhìn thấy những dạng vật chất này, mà chỉ “cảm thấy” thông qua hiệu ứng trọng lực. Khi vật chất tối trở nên cô đặc hơn, vật chất nguyên tử tập hợp lại, sụp đổ để hình thành các thiên hà, và bên trong các thiên hà là những ngôi sao. Vật chất tối tạo ra một nền vô hình, bên trên là các vật chất mà chúng ta có thể quan sát được.

Một câu hỏi được đặt ra là nếu không thấy được, làm sao có thể vẽ bản đồ vật chất tối. Theo cha Hincks, có một số cách để làm được điều đó. Thế nhưng, nhóm của ngài sử dụng cái gọi là nền vi sóng vũ trụ, có nghĩa là ánh sáng cổ xưa nhất trong vũ trụ. Ánh sáng này xuất phát từ sự kiện khai sinh vũ trụ là Big Bang và di chuyển về hướng chúng ta. Trên đường đi, ánh sáng chịu sự tác động của lực hấp dẫn đến từ vật chất tối. “Chúng tôi có thể đo đạc góc bị bẻ cong và lập nên bản đồ”, vị linh mục dòng Tên cho biết. Thông qua bản đồ mới, các nhà khoa học xác nhận họ đã nắm được khá rõ cách thức vũ trụ phát triển và tiến hóa. Nhờ vào bản đồ, giới nghiên cứu có thể kiểm tra những giả thuyết của họ và thực hiện điều chỉnh nếu có.

Trong số những người tham gia dự án lập bản đồ vật chất tối, cha Hincks phụ trách khâu viết phần mềm để đài thiên văn hoạt động, chẳng như cách thức nó di chuyển, hiểu được nhiệt độ, thu thập dữ liệu. “Tôi viết rất nhiều phần mềm như thế”, cha kể. Công trình bản đồ là sự tổng hợp dữ liệu thu thập được trong vòng 15 năm, và nhiều khâu xử lý được thực hiện ở Đại học Toronto.

Vị linh mục khẳng định việc quan sát vũ trụ và sự hình thành của nó cho thấy vũ trụ có sự liên kết sâu sắc với những mô tả của Thánh Kinh về Công Trình Sáng Tạo, chứng tỏ khoa học có thể “hiểu” được cách Thiên Chúa tạo ra thế giới. Trên thực tế, trong tiếng Hy Lạp, từ “cosmos” tức vũ trụ lại có nghĩa là “trật tự”. Cha Hincks cũng nói rằng khoa học không có câu trả lời cuối cùng, vì luôn có thể hiểu thêm về những vấn đề mà chúng ta tưởng chừng như đã nắm rõ.

Linh mục dòng Tên Adam Hincks là nhà vật lý vũ trụ chuyên về lịch sử vũ trụ. Ngài vốn là người gốc Toronto, Canada, lấy bằng khoa học đầu tiên ở Ðại học Toronto và bằng tiến sĩ vật lý ở Ðại học Princeton (Mỹ). Ngài gia nhập dòng Tên năm 2009, học triết ởÐại học Regis (bang Massachusetts, Mỹ) trước khi tiếp tục chuyên ngành thiên văn học và vật lý ởÐại học British Columbia (Canada).