Khoa học xác nhận các chi tiết trong Cựu Ước

Thông qua cuộc nghiên cứu mới, đội ngũ chuyên gia quốc tế phát hiện những ghi chép trong Cựu Ước về các chiến dịch quân sự nhằm vào vương quốc Judah và Israel đều phản ánh chính xác thực tế đã xảy ra.

Đại học Tel Aviv (TAU) và Đại học Hebrew (cùng của Israel) đã phối hợp thực hiện cuộc nghiên cứu với sự tham gia của 20 nhà nghiên cứu đến từ nhiều nước khác nhau. Nhờ vào kỹ thuật ghi chép trường địa từ bên trong 21 lớp tàn tích tại 17 địa điểm khảo cổ, các chuyên xác nhận thành công những chi tiết được ghi chép trong Cựu Ước về các chiến dịch quân sự của người Ai Cập, Aramea, Assyria và Babylon trong giai đoạn từ thế kỷ thứ 10 đến thứ 6 Trước Công nguyên.

Chuyên gia Yoav Vaknin - ảnh: ĐH Tel Aviv

Ngược dòng lịch sử

Một ví dụ được các nhà nghiên cứu đưa ra là vụ cổ thành Gath của người Philistine bị tàn phá. Trong đó, Gath là quê nhà của gã khổng lồ Goliath từng được kể trong Cựu Ước và hiện được xác định nằm trong công viên quốc gia Tel Tzafit thuộc vùng đồng bằng Judea. Chính Vua Hazael của vương quốc Aram-Damascus đã dẫn đầu đoàn quân phá hủy thành phố vào khoảng năm 830 Trước Công nguyên. Cựu Ước cũng cho biết Vua Hazael liên quan đến sự tàn phá một số đô thị khác vào thời đó, bao gồm Tel Rehov, Tel Zayit và Horvat Tevet.

Trong khi các biện pháp xác định niên đại khác không thể xác nhận những chi tiết trên, biện pháp mới cho phép đưa ra câu trả lời chính xác về chuyện gì đã xảy ra cho những cổ thành đó. Dựa trên sự đồng bộ đầy đủ về khía cạnh thống kê số liệu những từ trường trái đất tại cả 4 tàn tích, các nhà nghiên cứu đã có thể kết luận rằng Gath, Tel Rehov, Tel Zayit và Horvat Tevet đều bị tàn phá trong cùng một chiến dịch quân sự.

Mức độ phá hủy tại Tel Beth-Shean, một thành phố quan trọng trong Cựu Ước nằm giữa điểm giao nhau giữa thung lũng Jordan và thung lũng Jezreel, lại được ghi nhận với mật độ khác của trường địa từ. Điều này bác bỏ giả thuyết trước đó cho rằng Tel Beth-Shean cũng ngã quỵ trước đoàn quân của Vua Hazael. Thay vào đó, dữ liệu từ trường của Tel Beth-Shean cho thấy thành phố, cùng hai đô thị khác ở miền bắc Israel, có lẽ bị phá hủy sớm hơn khoảng 70-100 năm. Đây là thời điểm phù hợp với chiến dịch quân sự được pharaoh Ai Cập Shoshenq khởi xướng. Chiến dịch của pharaoh Shoshenq cũng được mô tả trong Cựu Ước, cũng như được khắc trên tường của Đền thờ Amun ở Karnak (Ai Cập) với nội dung Tel Beth-Shean là một trong những cuộc chinh phục của vị pharaoh.

Nhóm các nhà khoa học của ĐH Tel Aviv

Một trong những phát hiện thú vị nhất có liên quan đến sự suy tàn và sụp đổ của vương quốc Judah. Giáo sưErez Ben-Yosefcủa TAUcho biết những ngày cuối cùng của triều đại Judah luôn là đề tài gây tranh cãi. Một số nhà nghiên cứu đã dựa vào những chứng cứ khảo cổ học để rút ra kết luận rằng quân đội Babylon không hoàn toàn phá hủy Judah. Trong khi Jerusalem và những thành phố tuyến đầu trên đồng bằng Judea dần sụp đổ, các thị trấn khác ở Negev, vùng miền nam Judea phía nam và miền nam đồng bằng Judea gần như không bị ảnh hưởng. Giờ đây kết quả nghiên cứu từ trường Trái đất ủng hộ giả thuyết trên, theo đó người Babylon không phải chịu hoàn toàn trách nhiệm cho sự cáo chung của vương triều Judah.

Theo báo cáo mới, vài thập niên sau khi Jerusalem và Đền thờ Thứ Nhất bị phá hủy, những địa điểm thuộc Negev mới chính thức bị tàn phá, nhiều khả năng do người Edom lợi dụng sự thất thế của Jerusalem. Sự phản bội của người Edom và việc can dự vào quá trình tàn phá những thành phố còn sót lại có thể giải thích tại sao nội dung Cựu Ước ghi nhận có nhiều sự thù ghét đối với người Edom, giáo sư Yosef kết luận.

Công cụ xác định niên đại mới

Cuộc nghiên cứu được thực hiện dựa trên luận án tiến sĩ của ông Yoav Vaknin, do giáo sư Erez Ben-Yosef và giáo sư Oded Lipschits của TAU và giáo sư Ron Shaar của Đại học Hebrew đồng giám sát. Kết quả được công bố dưới dạng báo cáo về từ trường cổ, được đăng tải trên chuyên san Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).

Tác giả Vaknin giải thích dựa trên sự tương đồng hoặc khác nhau về mật độ và phương hướng của từ trường Trái đất, các nhà khoa học có thể xác nhận hoặc bác bỏ những giả thuyết cho rằng các địa điểm cụ thể bị đốt cháy trong cùng một chiến dịch quân sự. Bên cạnh đó, kỹ thuật mới cho phép các nhà nghiên cứu xây dựng công cụ xác định niên đại dựa trên trường địa từ, tương tư như biện pháp xác định niên đại bằng đồng vị carbon.

Phân tích từ trường

Trong quá trình nghiên cứu, đội ngũ chuyên gia tái tạo phương hướng và mật độ của từ trường Trái đất được lưu giữ bên trong các tàn tích bị đốt cháy. Để làm được điều này, họ truy tìm các mẫu vật chứa khoáng chất có từ tính. Đây là những khoáng chất trong quá trình đun nóng hoặc bị đốt cháy đều lưu lại chứng cứ của trường địa từ vào thời điểm xảy ra hỏa hoạn.

Những mẫu vật được nghiên cứu bao gồm các vò gốm và gạch bùn được phơi nắng, vốn chứa những hạt sắt từ nhỏ bé. Khi những hạt này bị tác động bởi lửa ở nhiệt độ cao, như trong lònung hoặc một vụ cháy, chúng phản ứng như mũi kim la bàn, thẳng hàng với từ trường của địa cầu. Cụ thể, các hạt sắt được từ hóa dựa vào phương hướng và mật độ của từ trường thời điểm đó, theo báo Haaretz.

Giáo sư Sharr giải thích các địa điểm khảo cổ ở Israel đặc biệt thuận lợi cho nghiên cứu theo phương pháp mới, nhờ vào những phát hiện phong phú và được ghi chép cụ thể liên quan đến khảo cổ. “Trong thập niên qua, chúng tôi đã tái tạo những trường địa từ được lưu lại bên trong hàng trăm đồ cổ”, ông cho biết.