Giá kỷ lục cho quyển Kinh Thánh Hebrew cổ nhất

Vớimức giá sang tay 38,1 triệu USD, một quyển Kinh ThánhHebrew (chiếm phần khá lớn nội dung của Cựu Ước) hơn1.000 năm tuổi đã trở thành một trong những bản thảo có giá trị nhất từng được chuyển giao trong lịch sử đấu giá.

Cóniên đại từ cuối thế kỷ 9 và đầu thế kỷ 10,Codex Sassoon (codex: sách chép tay cổ; Sassoon là tên của học giả người Anh gốc Do Thái David Solomon Sassoon, người đã sưu tập bản cổ thư này) đượcmô tả là một trong những bản thảo quan trọng nhất và hiếm hoi nhất trong lịch sử loài người. Đây cũng được cho là quyển Kinh Thánh Hebrew cổ nhất và hoàn chỉnh nhất còn tồn tại đến ngày nay. Ngày 17.5, Hãng Sotheby’s ở TP New York (Mỹ) đã tổ chức bán đấu giáCodex Sassoonvà mang về số tiền kỷ lục 38,1 triệu USD. Bản thảo gần đây nhất có mức giá kỷ lục làCodex LeicestercủaLeonardo da Vinci, được bán với giá 30,8 triệu USD vào năm1994, theoSotheby’s.

Trướckhi lên sàn đấu giá,Codex Sassoontrải qua thời gian được trưng bày ở Anh vàIsrael.ÔngSharon MintzcủaSotheby’s nóivới Đài CNN rằng bản thảo là một trong những tài liệu quan trọng nhất từng được bán đấu giá.

Cácchuyên gia từ lâu đã biết về sự tồn tại của quyểncodex đượcđặt tên theo học giả David Solomon Sassoon (1880-1942). Tuy nhiên, văn bản này hầu như không xuất hiện trước công chúng. ÔngMintz môtảCodex Sassoon, baogồm 792 trang giấy da và trọng lượng 12kg, là sản phẩm xa xỉ, chỉ có những người giàu bậc nhất vào thời đó mới có thể ra lệnh chế tác. Người sở hữu gần nhất là nhà tài chính và sưu tậpJacqui Safra(Thụy Sĩ) đã mua quyểncodex từnăm 1989với giá 3,19 triệu USDvà“vui mừng khi có thể chia sẻ bản thảo quý với thế giới”, theo ôngMintz.Như vậy, phải đợi đến hơn 4 thập niên, quyển codex một lần nữa có cơ hội được được chuyển giao

Phát hiện hiếm hoi

Codex Sassoon đượccho là codex đầu tiên của Kinh ThánhHebrew. Trongnhững thế kỷ trước khi quyển sách được chế tác, chỉ có những phần hoặc đoạn văn bản Kinh Thánh hiện diện dưới dạng cuộn giấy cói, như Các cuộn giấy Biển Chết. Tuy nhiên,Codex Sassoonkhông có tiết (đoạn ngắn được đánh số trong chương), hoặc chương, hoặc dấu chấm câu.

NgườiDo Thái thời xưa đã dựa vào truyền miệng để truyền lại những thông điệp của Kinh Thánh cho đời sau. Tài liệu trên, cùng với CodexAleppo, đượcbảo quản tại Bảo tàng Israel ởJerusalem từnăm1958, là hai codex (ngoài ra không còn codex nào khác) có niên đại vào thế kỷ 10 và tập hợp gần như toàn bộ Kinh ThánhHebrew.

Tuynhiên, theo Bảo tàng Israel, CodexAleppo bịhư hại nghiêm trọng do xảy ra hỏa hoạn ở giáo đường Do Thái vào năm1947, vàngày nay không đến 295 trong số 487 trang ban đầu còn tồn tại. Ngược lại, CodexSassoon chỉmất 12 trang, và vì thế là bản thảo cổ nhất, hoàn chỉnh nhất về Kinh ThánhHebrew, theoSotheby’s.

ÔngRichard Austin, ngườiđứng đầu mảng sách và bản thảo củaSotheby’strên toàn cầu, bổ sung:“Codex Sassoon từlâu giữ vị trí được tôn vinh và như huyền thoại trong đền thờ những bản thảo lịch sử còn sót lại, và vì thế không nghi ngờ gì là một trong những bản thảo quan trọng nhất và độc nhất vô nhị trong lịch sử loài người”.

Nhữngchú thích và mô tả qua nhiều thế kỷ

Tầmquan trọng lịch sử của quyển codex không chỉ dừng lại ở chất liệu in ấn, mà còn là những dòng chú thích và mô tả viết tay được bổ sung từ năm này sang năm khác. Điều này phản ánh cuộc hành trình huyền thoại mà cổ thư đã trải qua. Một ghi chú vào đầu thế kỷ 11 đề cập đến vụ chuyển giao quyển Kinh Thánh Hebrew giữa một người tênKhalaf ben Abraham, cólẽ ở Israel hoặcSyria, chomột người tênIsaac ben Ezekiel al-Attar. Ôngal-Attarsau đó truyền lại quyển codex cho hai con trai.

Dòngkế tiếp được đề cập trong chú thích là vào thế kỷ 13, khiCodex Sassoon đượctặng cho một giáo đường Do Thái ởMakisin (ngàynay làMarkada ởmiền đông bắcSyria).Khi ấy, có vẻ như tiếng tăm của quyển Kinh Thánh đã được lan truyền và codex được khắc dòng chữ “dâng hiến cho Thượng Đế của người Israel và tặng cho giáo đườngMakisin”.

Codex Sassoon chỉ mất 12 trang, và vì thế là bản thảo cổ nhất, hoàn chỉnh nhất về Kinh Thánh Hebrew

Sau đó,Makisinbị phá hủy vàCodex Sassoonđược chuyển giao cho một thành viên cộng đồng đáng tin cậy là ôngSalama bin Abi al-Fakhr, người cam kết sẽ hoàn trả Kinh Thánh Hebrew cho giáo đường vào thời điểm nơi này được hồi sinh.Tuynhiên, giáo đường không bao giờ được xây dựng một lần nữa và quyển codex tiếp tục cuộc hành trình của mình trước khi được ôngSassoon tiếpnhận vào năm1929.

Thậmchí vào thời được chế tác,Codex Sassoon thậtsự là một tài sản đắt đỏ, cần đến da của hơn 100 động vật để tạo ra hơn 400 trang sách. Càng ấn tượng hơn nữa khi quyển codex xuất phát từ bàn tay của một người duy nhất, dựa trên lối chữ thảo tương đồng xuyên suốt bản thảo. “Đó quả thật là một kiệt tác của nghệ thuật viết bản thảo”, tờThe New York Timesdẫn lời cố vấn cấp cao của Sotheby’s hồi tháng 2.

Saukhi cuộc đấu giá chấm dứt,Sotheby’s tuyênbố phía sở hữu là tổ chức Những người bạn củaANU- viện bảo tàng Do Thái ởTel Aviv, vànhờ vào số tiền quyên góp đến từAlfred H. Moses, cựuĐại sứ Israel tạiRomaniavà gia đình.Codex Sassoonđượctrao tặng cho bảo tàng ANU và trở thành một phần của cuộc triển lãm chính ở nơi này.